Sosyal Medya

Kürsü

Abdullah Yıldız: Âlimlere Saygılı Âlimlerimiz Vardı…

14-02-2017 08:02

Çeşitli ihtilâf ve ayrılıklar içinde yorgun ve bitkin düşen günümüz Müslümanlarının, ilk nesillerin bu örnek ahlâkını kuşanmadan, çok özlediğimiz “İslâmî dirilişi” gerçekleştirmeleri beklenebilir mi?



Peygamberimizin (s.) kutlu ashabı, tâbiîn ve onlardan sonra gelen büyük âlimler, bazı konularda farklı görüşlere sahip idiler. Mesela, onların abdest ve namaz konusunda farklı görüş ve uygulamaları vardı. Ama bu durum, onların birbirlerinin ardında namaz kılmalarına engel olmazdı. (İmam) Ahmed b. Hanbel burun kanaması ve hacamatın abdesti bozduğu kanaatindeydi. Ona, kanamadan sonra abdestini yenilememiş bir imamın ardında namaz kılınıp kılınmayacağı soruldu. Şöyle cevap verdi:
 
“Ben (Ä°mam) Malik ve Said b. Müseyyeb’in ardında nasıl namaz kılmam?”
 
Ä°mam Malik’in “Muvatta” isimli hadis ve fıkıh kitabı, kırk yıllık bir çalışmanın ürünüdür. Halife Mansur, bu kitabın kopyalarını çıkartıp, insanların görüş ayrılıklarından kurtulmalarını saÄŸlamak için çeÅŸitli bölgelere göndermek isteyince, Malik bu “dayatmayı” kabul etmedi: 
 
“Bunu yapma! (O bölgelerdeki) insanlar zaten kendilerine ulaÅŸan rivayetlere ve daha önce iÅŸittikleri hadislere dayalı bir ilme sahiptir. Her grup kendisine ilk ulaÅŸana göre amel etmektedir ve bu yüzden insanların uygulamalarında farklılıklar vardır. Bırak, her bölgenin insanı kendi seçtiÄŸi yolu izlesin.”
 
Müslümanların tarihi, doÄŸru ve ideal ihtilâf ahlâkı ve normlarının parlak örnekleriyle doludur: 
 
Kadı Ä°yâz, Medarik’inde nakleder: (Ä°mam) Malik, (Ä°mam) Ebû Hanife ile görüşüp dönerken Leys b. Sad ile karşılaÅŸtı. Leys:
 
“Alnın ter içinde kalmış” dedi. Malik:
 
“Ebû Hanife ile toplantıda terledim. O gerçek bir fakih…” dedi.
 
Leys, daha sonra Ebû Hanife ile görüştüğünde:
 
“Malik’in sana dair söyledikleri ne kadar mükemmel!” deyince, Ebû Hanife:
 
“Ben onun kadar kıvrak zekâlı ve gerçek idrak sahibi baÅŸkasını görmedim” cevabını verir.
 
Bu büyük imamların bir kısmı diğerinden ders almış, biri konuşurken diğeri susup dinlemiştir. Zira onlar ashab-ı kiramı örnek aldılar: Abdurrahman b. Ebû Leylâ (r.a), sahabelere (r.anhüm) bir hadis veya hüküm sorulduğunda, onların cevabı bir diğerine bıraktıklarını ve bunun bazen ilk soru sorulan sahabeye dönünceye kadar devam ettiğini aktarır. Ebu Derda (r.a) der ki:
 
“Bilmiyorum demek ilmin yarısıdır.” 
 
Rivayete göre; Ä°mam Malik, kendisine sorulan kırk sorunun beÅŸini cevaplamış, diÄŸerlerine “Bilmiyorum” demiÅŸtir. 
 
Ashabı izleyen büyük âlimlerimiz ve imamlarımız birbirleri hakkında çok güzel sözler söylemişlerdi.
 
Ä°mam Åžafii: “Malik benim hocamdır; ilmi ondan alırım; o, âlimler arasında yıldız gibi parlar” der.
 
Ä°mam Malik de: “Fıkıh konusunda insanlar Ebû Hanife’nin karşısında tıpkı baÅŸkalarına muhtaç çocuklar gibidir” der. Yine Ebû Hanife için: “EÄŸer buraya gelip, ‘bu caminin tuÄŸlaları ahÅŸaptan yapılmıştır’ deseydi, onların gerçekten ahÅŸap olduÄŸuna inanırdınız” der.
 
Ä°mam Ahmed b. Hanbel’in oÄŸlu Abdullah, babasının Ä°mam Åžafii’ye sık sık dua ettiÄŸini görünce ona, “Åžafii nasıl bir kimseydi?”diye sorar: Babası der ki:
 
“Allah ona rahmet eylesin, dünya için güneÅŸ ve insanlar için saÄŸlık gibiydi. Bu iki hayatî ihtiyacın yerini tutacak veya kaybını telafi edecek baÅŸka bir ÅŸey düşünebiliyor musun?”
 
Ä°mam Åžafii, talebesi Ahmed b. Hanbel’e şöyle der: 
 
“Hadis ilminde ve hadis râvîlerinin hayat hikâyeleri konusunda benden daha üstünsün. EÄŸer bir sahih hadis iÅŸitirsen, ister Kûfe’de ister Basra ve Suriye’de nakledilmiÅŸ olsun, bana bildir.”
 
(Kaynak: Taha Cabir Alvani, İhtilaf -Farkın Farkındalığı-, Mahya Yay. İst-2016.)
 
Bu örnekler elbette çoğaltılabilir, ancak selef imamlarımızın ve âlimlerimizin bazı konularda farklı görüşleri olsa da sahip oldukları yüksek ahlâk ve davranış standartları sayesinde birbirlerinin kadir ve kıymetini nasıl bildiklerini, keza saygı ve nezaketi asla terk etmediklerini göstermeye yeter. İlk nesiller arasında bazı sorunlar yaşanmışsa da bunları nakletmenin bir faydası olmadığı aşikârdır.
 
ÇeÅŸitli ihtilâf ve ayrılıklar içinde yorgun ve bitkin düşen günümüz Müslümanlarının, ilk nesillerin bu örnek ahlâkını kuÅŸanmadan, çok özlediÄŸimiz “Ä°slâmî diriliÅŸi” gerçekleÅŸtirmeleri beklenebilir mi? 
 
HATIRLATMA: Ortaöğretim kurumlarımızda Kur’ân-ı Kerim, Temel Dini Bilgiler, Hz. Muhammed’in Hayatı derslerini seçmek için son gün: 15 Åžubat 2017. Duyuralım! TeÅŸvik edelim!
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.